Mechanizm podzielonej płatności (SPLIT PAYMENT)

Z dniem 1 lipca 2018r. weszły w życie przepisy ustawy z 15 grudnia 2017r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw dotyczące mechanizmu podzielonej płatności (split payment). Jest to kolejne rozwiązanie prawne, którego celem jest wspieranie uczciwych przedsiębiorców w prawidłowym wypełnianiu obowiązków podatkowych oraz celnych i eliminowanie z obrotu gospodarczego podmiotów, które naruszając prawo, zaburzają konkurencję. Należy również podkreślić, iż split payment będzie mógł mieć miejsce wyłącznie w odniesieniu do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników, czyli w relacjach firma – firma. Mechanizm ten nie będzie stosowany w transakcjach firma - osoba prywatna.

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

-zapłata należności odpowiadającej całości lub części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na specjalnie utworzony rachunek VAT,

-zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury VAT jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności ( „split payment”) jest dobrowolne. To po stronie nabywcy leży decyzja, czy skorzysta z tego systemu. Mechanizm ten może być stosowany tylko w odniesieniu do płatności za fakturę. Podatnicy, którzy nie otrzymali faktury z wykazana kwota podatku, przy dokonywaniu np. wpłaty zaliczki nie będą mogli go stosować. Mechanizm podzielonej płatności będzie mógł być stosowany również do częściowych płatności.

Aby zachęcić przedsiębiorców do stosowania podzielonej płatności, ministerstwo przewidziało w ustawie szereg zachęt dla nabywców. Pierwszą z tych zachęt jest znaczne skrócenie terminu zwrotu nadwyżki VAT na rachunek bankowy. Firmy stosujące split payment będą mogły bowiem liczyć na zwrot VAT w ciągu 25 dni na rachunek VAT, a nie tak jak dotychczas - w ciągu 60 dni. Kolejnymi bonusami dla firm stosujących podzieloną płatność będą:

• brak solidarnej odpowiedzialności ze sprzedawcą za niezapłacony podatek,
  • możliwość uniknięcia podwyższonych odsetek za zwłokę oraz
  • brak sankcji finansowych za błędne wypełnienie deklaracji lub błędy w fakturach.

Dodatkowo, wszystkie firmy rozliczające VAT przy użyciu split payment będą premiowane poprzez obniżenie zobowiązań wobec fiskusa. Firma, która dokona płatności podatku VAT przed terminem (czyli przed 25 dniem miesiąca) będzie mogła obniżyć należność za każdy wcześniejszy dzień zapłaty. Wartość "bonifikaty" wyliczana będzie w oparciu o stopę referencyjną NBP. Wcześniejsza zapłata podatku premiowana będzie więc, de facto, odsetkami wypłacanymi przez urząd skarbowy na rzecz przedsiębiorcy.

W przypadku korzystania z systemu podzielonej płatności kwota podatku VAT będzie płacona na odrębny rachunek- „ rachunek VAT”. Środki zgromadzone na rachunku VAT będą własnością przedsiębiorcy, jednak zakres dysponowania tymi środkami ograniczony będzie przepisami ustawy.  To, jakie środki mogą być przelane na rachunek VAT i na co mogą być przeznaczone , reguluje art. 62 b Prawa bankowego. Zgodnie ze wskazaną normą prawną  na rachunku bankowym dedykowanym rozliczeniom split payment nie mogą być wpłacane środki inne niż z tytułu podatku VAT. Jak szczegółowo wskazuje art. 62b ust. 1 powołanej ustawy na rachunek VAT mogą tam być wpłacane środki pochodzące z:

•  zapłaty odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług płaconej dostawcy towarów lub usługodawcy w ramach split payment;
• wpłaty kwot podatku od towarów i usług przez podatników, o których mowa w art. 103 ust. 5a ustawy o VAT (WNT paliw silnikowych) na rzecz płatników, o których mowa w art. 17a tej ustawy, przy użyciu komunikatu;
• dokonania płatności z rachunku VAT posiadacza rachunku VAT prowadzonego w tym samym banku;
•  zwrotu kwoty VAT

 Co do zasady  przedsiębiorca będzie mógł przeznaczyć środki z tego rachunku jedynie na dwa cele, tj.:

• przelew podatku VAT wynikający z faktury zakupowej, na rzecz swojego kontrahenta oraz
• przelew należnego podatku VAT na rachunek urzędu skarbowego.

Aby móc zadysponować zgromadzonymi na rachunku VAT środkami w inny sposób ni ż zapłata VAT, konieczna będzie zgoda naczelnika urzędu skarbowego. Na wniosek podatnika naczelnik urzędu może wyrazić zgodę na inne przeznaczenie środków, w formie postanowienia, które przekaże do banku prowadzącego rachunek. Na rozpatrzenie wniosku i wydanie postanowienia naczelnik urzędu skarbowego będzie miał 60 dni od dnia otrzymania wniosku. W postanowieniu naczelnik będzie określał wysokość środków , jaka ma zostać przekazana. Odmowa natomiast będzie następować w formie decyzji , od której będzie przysługiwało odwołanie na zasadach wskazanych w ustawie Ordynacja podatkowa. Odmowa będzie mogła nastąpić w przypadku uzasadnionej obawy, że zobowiązanie z tytułu VAT nie zostanie wykonane np. gdy podatnik stale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu VAT lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudniać lub udaremnić egzekucję, wystąpi zaległość podatkowa lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe.